Van 'brislam' tot 'teuter'. Ken jij het reddersjargon?
Net zoals zoveel beroepsgroepen hebben de redders een typisch jargon en enkele kenmerkende gebruiken. En zoals vaak bij jargon, is niet alles voor publicatie vatbaar ;-).
Degene die dat wel zijn, verklaren we graag voor jou.
Een redder 'staat'
Een redder ‘staat’ op post, net zoals een soldaat ‘ligt’ in de kazerne. Dus bij de aanstellingen en het traditionele ophaalmoment van de kledij en het materiaal, zoemt de vraag ‘Waar sta je deze zomer’ heel veel rond.
Borstel en emmer klaarzetten: de 'brislam' is vuil
‘Brislam’ is een ‘verbastering’ uit het Frans voor golfbreker. Bij slecht weer en kalme bezetting worden nieuwbakken redders vaak opgedragen om de ‘brislam te kuisen’. Hoewel deze taak niet vast in de jobomschrijving staat, is het reinigen van de golfbreker een vast ‘ontgroeningsritueel’ voor nieuwe redders. Lees: het is een dikke, vette grap ;-).
Koperen 'geruchtemaker'
Een redder moet ook beschikken over een goeie longinhoud. Niet alleen om te zwemmen, maar ook om de ‘teuter’ te hanteren. ‘Teuter’ is West-Vlaams voor toeter. Met hun kenmerkende koperen ‘teuter’ toeteren de redders alle afgedreven zwemmers of baders in een onbewaakte zone terug naar de veilige zone. Het toeteren gaat altijd gepaard met een duidelijke armbeweging met vlag in de hand in de richting van de beveiligde zone. Het is een geluid uit de duizend en dus meteen herkenbaar. En vooral: NIET TE NEGEREN!
Excelsior is eigenlijk Arthur De Greefplein
Iedere bewaakte zwemzone krijgt van het IKWV – de intercommunale die instaat voor de organisatie van de strandreddingsdienst - een officiële naam met een postnummer. Meestal hanteren de redders een andere naam. De ‘surf’ is de surfzone aan De Kwinte. Vaak definieert de straatnaam of een kenmerkend gebouw de zwemzone: de ‘Flandria’ (Flandrialaan in Westende), de ‘Cristal Palace’ (de voormalige strandcamping Crystal Palace), de Rotonde (aan Grand Hotel Bellevue) of de Excelsior (het gelijknamige hotel aan het Arthur De Greefplein)… Redders die aan de Cristal Palace staan, staan volgens het jargon aan 'Siberië' wegens de afgelegen ligging. In Middelkerke behouden de posten aan weerszijden van Silt hun historische benaming 'Casino Oost' en 'Casino West'.
Kelle
Een ‘kelle’ is een grote - door de stroming uitgesleten - kuil op de strandbodem. Bij hoogtij is een ‘kelle’ gevaarlijk omdat die onregelmatige stroming veroorzaakt en je plots geen voet aan de grond meer kan zetten. Bij laagtij is een 'kelle' trouwens het perfecte ploeterbad voor de kleinste baders.
Meet me at the 'mirador'
De ‘mirador’ (in het Spaans 'uitkijkpunt') is de uitkijkladder op wielen waarop de redders hun badzone in het oog houden. Aan de ‘mirador’ hangt ook een infobord met de getijden. De mirador staat altijd aan de waterlijn en wordt naargelang het tij opgeschoven. Je mag er ook altijd een redder aanspreken als je met een probleem zit. Er staat altijd wel een beetje volk aan de mirador en vaak dezelfde mensen... Geen wonder dat de 'mirador' al meermaals de startlocatie voor talrijke zomerliefdes en andere romances bleek ;-)
Als er moet 'gebeacht' worden, wordt er 'gebeacht'
Redders staan niet alleen aan de waterlijn, ze patrouilleren ook meermaals per dag op het water. Zo krijgen ze ook een goed zicht op diepere gedeelten van hun zwemzone. Als ze met de boot stranden, gebeurt dat met veel omzichtigheid voor materiaal en mens. Maar bij een noodgeval moet het rap gaan en kan er uitzonderlijk al eens gekozen worden om te 'beachen'. Zet je schrap als dat gebeurt, want dan nadert de boot met hogere snelheid het strand, trekken ze de buitenboordmoter op en strandt de boot al glijdend op het zand.
Dory en SKB
Een jargon is soms ondoorgrondelijk. Redders noemen hun boot die ze gebruiken niet 'boot', maar 'dory' of SKB. De 'dory' is eigenlijk een merknaam voor het typische kunststoffen bootje waarmee sommige zones nog uitgerust zijn. Stilletjesaan wordt de 'dory' uitgefaseerd om plaats te maken voor de rubberen 'SKB'.
'Fin de mois' en 'fin de saison'
Stel je eens voor. Meer dan 170 jongelui die dag in dag uit samenwerken, samen trainen, samen interventies doen... Dat schept natuurlijk een band. Het redderskorps laat zich ook niet onbetuigd als het over feestjes met mate gaat. Klassiekers op de agenda van de feestende redders zijn de 'fin de mois' op het einde van de eerste werkmaand en de 'fin de saison' op het einde van de zomervakantie. De 'fin de mois' vind niet plaats op 31 juli, maar wel op 30 juli, net zoals de 'fin de saison' traditiegetrouw altijd doorgaat op 30 en niet op 31 augustus.
Bekijk enkele historische foto's van de Middelkerkse redders
Op de Beeldbank Kusterfgoed staan enkele mooie historische foto's van de Middelkerkse redders.